Badanie MRI
Kluczowym elementem naszego projektu jest badanie wykonywane za pomocą rezonansu magnetycznego: MRI. W tej sekcji wyjaśniamy dokładnie, czym jest MRI i jak będzie wyglądać takie badanie.
MRI (magnetic resonance imaging, rezonans magnetyczny) to nieinwazyjna i bezpieczna metoda uzyskiwania obrazów wnętrza obiektów. Jako jedna z podstawowych technik neuroobrazownia znalazła zastosowanie w medycynie oraz w badaniach naukowych. Nie wymaga użycia potencjalnie szkodliwego promieniowania rentgenowskiego. W naszych badaniach nie stosujemy też środków cieniujących, które mogą wywoływać reakcje alergiczne. Wyspecjalizowaną odmianą obrazowania rezonansu magnetycznego jest fMRI - funkcjonalny rezonans magnetyczny. Obie metody korzystają z tego samego urządzenia, jakim jest skaner MRI.
Skaner MRI wygląda jak biały tunel, otwarty z obu stron. Jest wyposażony w ruchome łóżko, które przesuwa się do wnętrza skanera, głośniki, mikrofon, kamerę, przycisk alarmowy, ekran oraz lustro, w którym osoba leżąca w skanerze może zobaczyć odbicie bodźców wyświetlanych na ekranie. Skaner pracuje dość głośno, dlatego osoba badana ma w uszach słuchawki. Za szybą w pokoju obok cały czas przebywają naukowcy, którzy nadzorują przebieg badania.
MRI wykorzystuje silne pole magnetyczne (trzydzieści tysięcy razy większe niż pole magnetyczne Ziemi) i impulsy elektryczne o częstotliwości radiowej. Ludzkie ciało składa się w 65% z wody - H2O, czyli tlenku wodoru. Rezonans magnetyczny pozwala na obrazowanie atomów wodoru w ciele, które to w silnym polu magnetycznym ustawiają się wzdłuż linii pola magnetycznego. Wysyłając impulsy o częstotliwości radiowej skaner zmienia na chwilę ustawienie protonów, które, gdy wracają do ustawienia zgodnego z liniami pola, oddają energię. Tę energię rejestrujemy w postaci obrazów. Obrazy uzyskane dzięki MRI charakteryzują się wysoką rozdzielczością i dużym kontrastem tkanek miękkich. W badaniu uzyskujemy więc precyzyjny i trójwymiarowy obraz struktur mózgu osoby badanej.
W sesji w skanerze nie będziemy obserwować wyłącznie struktury mózgu, ale także jego funkcje - do tego celu użyjemy fMRI, funkcjonalnego rezonansu magnetycznego. Ta metoda pozwala na śledzenie przepływu krwi i utlenowania aktywnej okolicy mózgu. Kiedy dziecko w skanerze będzie rozwiązywało zadania w formie gier, będziemy mogli rejestrować miejsce i poziom aktywności w mózgu. fMRI nie charakteryzuje się tak wysoką rozdzielnością przestrzenną jak MRI, ma jednak lepszą rozdzielczość czasową (możemy z dużo większą dokładnością ocenić w jakim czasie – po jakim bodźcu - doszło do aktywacji różnych struktur mózgu). Obraz uzyskany za pomocą fMRI wygląda tak jak na obrazku poniżej.
Choć badanie za pomocą skanera jest bezbolesne, bezpieczne i nieinwazyjne, nie wszystkie dzieci się do niego kwalifikują. Dziecko, które weźmie udział w badaniu, musi być ogólnie zdrowe. Nie może mieć w ciele żadnych metalowych, nieusuwalnych części - pomp leków (np. pompy insulinowej), rozrusznika, protez, stałego aparatu ortodontycznego. Pod wpływem silnego pola magnetycznego metal rozgrzewa się i migruje, co nie jest bezpieczne. Dziecko nie może mieć też klaustrofobii - tunel skanera jest dość wąski i w związku z tym dzieci z klaustrofobią mogą odczuwać w nim duży dyskomfort. Ze względu na konieczność leżenia nieruchomo badanie takie bywa bardzo uciążliwe dla dzieci z ADHD, takie dzieci nie będą do niego zakwalifikowane.
Jeżeli dziecko spełnia wszystkie warunki i odbyły się już wszystkie zaplanowane spotkania, na których wykonywało zadania tradycyjne oraz grało w gry komputerowe, rodzice i badacze wspólnie wybiorą dogodny termin wizyty w IBD.
Po przybyciu do Instytutu doświadczony zespół badaczy przygotuje dziecko do sytuacji badania w skanerze. Służy do tego specjalnie przystosowane zaplecze, w którym znajduje się atrapa skanera. Atrapa jest wyposażona we wszystko to, co prawdziwy skaner - poza polem magnetycznym. Jest też nieco mniejsza i kolorowa. Dziecko będzie mogło bawić się w obszarze atrapy, wjeżdżać do środka, samo włożyć do niej maskotkę i ją „przebadać”. Oswoi się też z dźwiękiem wydawanym przez prawdziwy skaner. Badacze wytłumaczą dziecku działanie skanera, porównując urządzenie do wielkiego aparatu, który robi zdjęcia wnętrza ciała. Na zasadzie analogii przedstawią też konieczność pozostawania w bezruchu przez cały czas trwania badania - zdjęcia wychodzą przecież najładniejsze i najwyraźniejsze, kiedy model pozuje nieruchomo. Rodzic będzie mógł towarzyszyć dziecku przez cały czas i bawić się razem z nim.
Po etapie oswajania się z atrapą odbędzie się badanie właściwe. Badanie właściwe potrwa ok. 1-1.5 godziny - ilość i długość przerw będzie dostosowana do potrzeb dziecka. Badanie można w sytuacji alarmowej przerwać w każdej chwili. Za udział w badaniu dzieci otrzymają drobną nagrodę rzeczową.
Informacja o badaniu MRI skierowana do dzieci w formie dźwiękowej
Przygotowanie nagrania: Monika Orzeł; czytała: Helena Hajkowicz
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w obrazie mózgu dziecka, zdjęcia wykonane podczas sesji badawczej zostaną wysłane do opisu lekarza radiologa, a następnie przekazane Państwu wraz z opisem. Zachęcamy do obejrzenia (lub wysłuchania) razem z dzieckiem ulotki skierowanej do dzieci, która w przystępny sposób wyjaśnia, na czym polega badanie w skanerze:
